ناقد حرفه‌ای نداریم!
تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۴۱۶۶۲
روزنامه ایران: «پویایی علمی» زمانی اتفاق می‌افتد که علم به زندگی روزمره مردم ورود پیدا کند. اما چرا پژوهش‌های علوم‌انسانی ما به زندگی مردم ورود پیدا نمی‌کند؟ عمیق‌ترین پژوهش‌ها در حوزه علوم‌انسانی مادامی که در برج عاج بنشینند و ترجمانش در زیست‌بوم عمومی مردم جایابی نشوند، اثرگذاری و فایده‌ای نخواهد داشت و این به معنای فقدان پویایی و داینامیسم علمی است و طی آن عملاً علم به مرداب بدل می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
«جریان نقد» (از جهت اتصالش با نخبگان و مردم) یکی از آن پنجره‌هایی است که می‌تواند به علم، پویایی ببخشد. اما با توجه به این ظرفیت نقد، چرا ما چنانکه باید «کرسی‌های نقد» نداریم؟ چرا تاجر، بازرگان و حتی کارگر ما در جلسات دفاع پایان‌نامه‌ها حاضر نمی‌شوند و برای نقد پژوهش‌ها فضایی ندارند؟
چندی پیش کتابی را تحت عنوان «نیکوکاران بدطینت» اثر ها.جون چانگ، استاد دانشگاه کمبریج، ترجمه می‌کردم که نوع ارتباط گیری مؤلف با مردم و عرصه عمومی، از نکات قابل‌تأمل این اثر بود. این همان پازل گمشده ما در حوزه نخبگانی و علوم‌انسانی است و وقتی ما این ظرفیت را نداریم اساساً ورود ما به زیست‌بوم روزمره مردم ممکن نیست.
اما برای شکل‌گیری «زیست‌بوم نقد» به چه مؤلفه‌هایی نیاز است؟
رصد و پایش؛ ارتباط نخبگان علوم‌انسانی ما با حوزه علم‌سنجی اغلب قطع است و همین امر باعث شده تا در حوزه رصد و پایش علوم‌انسانی از قوت کافی برخوردار نباشیم. نتیجه این امر، عدم توازن حوزه‌های مختلف علمی است؛ برای مثال، علوم اقتصادی حدود 1800 شاخه علمی دارد اما با وجود اینکه در برخی از این شاخه‌ها، فربگی دانشی بسیار داریم اما در یکسری از شاخه‌ها اساساً داده‌های اطلاعاتی ما صفر است!
نقد کتب درسی؛ «کتب درسی» مهمترین رسانه علوم‌انسانی است و به نوعی مهندسی زبان می‌کنند اما از آنجا که ما نسبت به این نکته آگاهی لازم را نداریم، در نقد کتب درسی هم کم‌کار هستیم.
جریان‌شناسی و روش‌شناسی نقد؛ اغلب نقدهای ما در فضای علمی و آکادمیک، تک ساحتی و موردی است و نقدهای چندرشته‌ای تقریباً مغفول است. این در حالی است که در نقد خصوصاً در حوزه علوم‌انسانی باید چندجانبه عمل کرده و جریان‌ها و روندها به نقد گذاشته شوند. متأسفانه، در علوم‌انسانی ناقد حرفه‌ای نداریم و روش‌شناسی نقد در کشور ما نیازمند تأمل است.
نهادینه شدن اخلاق و فرهنگ نقد؛ فقدان فرهنگ و اخلاق نقد باعث می‌شود «نقدِ نظر» مساوی با «نقد شخص» خوانش شود. به همین دلیل جانب انصاف و مدارا و تحمل باید به عنوان «فرهنگ نقد» مورد لحاظ قرار گیرد. بی‌تردید، گویایی علم به تکثر آن است منتها تکثر باید همگرا باشد. عدسی‌های واگرا باعث می‌شود نتوانیم تکثرهای خود را همگرا کنیم.
البته نباید از ذکر این نکته هم گذشت که نقد، یک «نظریه مرجع» می‌‌خواهد؛ بدین معنا که ما چند جریان مشخص و مرجع در حوزه نقد مشخص کرده باشیم، چراکه در غیر این صورت، به تعداد ناقدان، نقد شکل خواهد گرفت. «همگرایی هم‌افزا» از تکثر در نمی‌آید و این خود به تشتت خواهد انجامید و هم‌افزایی را رقم نخواهد زد. به همین دلیل بازخوردگیری در سیستم نقد بسیار اهمیت دارد.
ایجاد و تقویت گفتوگوهای علمی؛ مهمترین مانع نقد در جامعه ما «ضعف گفت‌وگو» است. متأسفانه، باید گفت ما سال‌ها است که گفتوگوهای علمی را از دست داده‌ایم و علوم‌انسانی در جامعه ما از ابتدا با گفت‌وگو شکل نگرفته است و اگر گفت‌وگویی هم صورت گرفته، گفت‌وگویی درون‌گفتمانی بوده است. این در حالی است که حوزه علوم‌انسانی برای حفظ پویایی خود به گفتوگوهای برون‌گفتمانی نیاز دارد و در این صورت است که عیار آن مشخص می‌شود.
بی‌تردید، یکی از شاخه‌های «دیپلماسی عمومی» نقد است. بنابراین باید دیپلماسی عمومی را در عرصه دانشگاهی جدی بگیریم. استادان ما در حوزه علوم‌انسانی نکات نابی دارند که در مرزهای ما و در زبان فارسی باقی مانده است. نکاتی هم داریم که باید عیار آن مشخص شود. جریان نقد آن هم در عرصه برون‌مرزی می‌تواند به این امور جامه عمل بپوشاند.
*مکتوب حاضر، متن ویرایش و تلخیص شده «ایران» از سخنرانی دکتر عادل پیغامی است که با موضوع «الزامات عملی ساخت زیست‌بوم نقد» به مناسبت هفته پژوهش در نشست «بحران علم در دوگانه علوم‌انسانی آکادمیک و عامه‌پسند» در محل پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات‌فرهنگی ارائه شد.
انتهای پیام/
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: حوزه علوم انسانی زیست بوم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۴۱۶۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چالش‌های سلامت دهان و دندان در ایران
به گزارش خبرگزاری مهر، در صد و بیست و هشتمین نشست شورای آینده‌نگاری، نظریه‌پردازی و رصد کلان سلامت که با حضور سیدحسن امامی رضوی رئیس نشست، محسن شیرازی رئیس گروه دندانپزشکی فرهنگستان و جمعی از مسئولان وزارت بهداشت و اعضای گروه دندانپزشکی همزمان به صورت حضوری و مجازی در فرهنگستان برگزار شد، به موضوع چالش‌ها و راهبردهای موجود در پذیرش و آموزش دانشجویان و جذب و ماندگاری اعضای هیات‌علمی دندانپزشکی پرداخته شد.
در این نشست، محمدجواد خرازی فرد عضو گروه دندانپزشکی فرهنگستان علوم پزشکی و دبیر کمیته اعتباربخشی برنامه‌ای دانشکده‌های دندانپزشکی کشور به بررسی مسائل و چالش‌های حوزه دندانپزشکی پرداخت و تاکید کرد: افزایش ظرفیت دندانپزشکان، بهبود شاخص‌های دهان و دندان را در پی ندارد.
وی اظهار داشت: افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو به شدت تأثیر مخربی در پی خواهد داشت و هنوز دانشکده‌های دندانپزشکی در شوک افزایش ظرفیت دوره‌های قبل است و این موضوع باعث کاهش انگیزه در دانشجویان و پایین آمدن سطح سواد و توانایی قبول شدگان این رشته می‌شود و یک بحران را به دنبال خواهد داشت و باعث تقاضاهای القایی در آینده خواهد شد.
خرازی فرد گفت: یک دندانپزشک توانمند باید مهارت‌های برقراری ارتباط، تعهد حرفه‌ای، پیشرفت فردی و فراگیری مستمر، ارتقای سلامت و پیشگیری، مهارت‌های بالینی و دستیابی به توانمندی‌های مورد انتظار را دارا باشد.
وی خاطرنشان کرد: مطالعه‌ای با حمایت فرهنگستان علوم پزشکی کشور انجام شد که در آن، میزان دستیابی به ۴۲ توانمندی اصلی بالینی در بین دانش‌آموختگان دانشکده‌های پزشکی کشور بررسی شد.
عضو کمیته بازنگری برنامه آموزش دندانپزشکی عمومی و تخصصی به چالش‌های مهم در آموزش دندانپزشکی اشاره کرد و گفت: کمبود شدید هیأت علمی، عدم ماندگاری و عدم تمایل متعهدین، افزایش فضاهای آموزشی، تخصیص نامناسب نیروی متعهد خدمت ضریب K به دانشگاه‌ها، پذیرش و به‌کارگیری متخصصان متعهد خدمت بومی، کمبود شدید فضا و امکانات و بودجه‌های آموزشی، کمبود بیمار آموزشی، ایده‌آل نبودن محتوای آموزشی و اجرای آن و…، از جمله چالش‌های مهم رشته دندانپزشکی است.
خرازی ادامه داد: متأسفانه کمتر از ۳۰ درصد فارغ‌التحصیلان دندانپزشکی به شبکه بهداشت وارد می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: مهم‌تر از تأمین نیروی انسانی مناسب؛ فراهم آوردن بستر برخورداری عموم مردم از خدمات دندانپزشکی مخصوصاً با استفاده از پوشش مناسب بیمه‌ها، تجهیز مراکز خدمات درمانی دولتی و دانشکده‌های دندانپزشکی و نیز تأمین هیأت علمی مناسب است.
در ادامه، عباسعلی خادمی دندانپزشک و عضو گروه دندانپزشکی فرهنگستان نیز به راهکارهای جذب و ماندگاری اعضای‌هیات علمی دانشکده‌های دندانپزشکی پرداخت و افزود: پذیرش دانشجویان دندانپزشکی ظرف ۲۰ سال ۳ برابر شده است با وجود آنکه کمبود هیأت علمی در دانشکده‌های دندانپزشکی ۴۰ درصد تخمین زده شده است.
وی در این نشست به مشکلات دانشکده‌های دندانپزشکی، مشکلات اعضای هیأت علمی، عوامل منجر به کمبود عضو هیأت علمی و راهکارهای پیشنهادی، تجارب موفق جذب هیأت علمی در کشورهای دیگر اشاره کرد.
همچنین، رضا یزدانی دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت به فعالیت‌های صورت‌گرفته در این حوزه اشاره کرد و گفت: کارهای مثبتی همچون افزایش تجهیزات و مواد مصرفی را آغاز کرده‌ایم و آئین‌نامه دانشجویان بین‌المللی نیز در حال طراحی است و با همکاری وزارت بهداشت ۱۰ درصد سقف تعرفه‌ها افزایش یافته و ما باید بیشترین بودجه را صرف پیشگیری کنیم.
در ادامه، محمدعلی محققی معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی گفت: بدون تردید، مهمترین و تاثیرگذارترین موضوع در حوزه دندانپزشکی، ارائه آموزش و پژوهش، بهداشت و درمان و توانبخشی حوزه دندانپزشکی با التزام به ارزش‌های اسلامی و انسانی است که بند اول سیاست‌های کلی سلامت است و ناتوانی و ضعف‌های ما در حوزه سلامت ریشه در بی توجهی به این اصل تحول آفرین و ضروری است و یک بعد این موضوع، بعد فرهنگی است و مسئولان باید مفاهیم فرهنگی را در حوزه فرهنگسازی درک کنند.
وی با تاکید بر ضرورت‌های فرهنگی، افزود: مدیران و برنامه‌ریزان حوزه سلامت باید به توجه به اهمیت مسئولیت خود، تعالیم فرهنگی را دریافت کنند.
معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی اذعان داشت: از دیدگاه فرهنگستان‌علوم پزشکی، مهمترین راهبردی که موجب اصلاح و تحول و ارتقا در نظام سلامت می‌شود آموزش است و اصلاح روند کنونی از آموزش آغاز می‌شود. پیشنهاد فرهنگستان علوم‌پزشکی این است که اجرای همه‌جانبه سیاست‌های کلی سلامت برای آموزش و اصلاح است و در بند ۹ نیز به وضوح به وظایف حوزه دندانپزشکی پرداخته است.
محققی بیان داشت: در فرهنگستان یک مجموعه از فعالیت‌های حوزه سلامت بعد از ۴۵ سال در نظام جمهوری اسلامی ایران تنظیم و به مسئولان منعکس خواهد شد.
معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی گفت: برای تنظیم راهبردهای بحث در حوزه دندانپزشکی، وضع موجود بر اساس شاخص‌ها بررسی و پیشنهادات برای رسیدن از وضع موجود به وضع مطلوب بررسی خواهد شد.
کد خبر 6090328
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند